مطالعۀ تطبیقی مفهوم دولت در گفتمان‌های سیاسی مدرن و پست‌مدرن

در چند دهۀ اخیر، در نتیجۀ دگرگونی‌های نظری و عملی، مطالعات دولت به استفاده از روش‌ها و رهیافت‌های فرااثبات‌گرا متمایل شده‌ است. از جدیدترین رهیافت‌های فرااثبات‌گرا روش تحلیل گفتمانی است. براساس این روش، پدیده‌های اجتماعی در زمان و مکان، واقعیت یکسانی را از خود بروز نمی‌دهند، بلکه در گفتمان‌های گوناگون تفاسیر متفاوتی می‌یابند. بر‌این‌اساس، این پژوهش با درنظر گرفتن فرایندهای مدرنیته و پست‌مدرنیسم به‌عنوان گفتمان‌های سیاسی متفاوت، سعی در مطالعۀ تطبیقی مفهوم دولت و عناصر تشکیل‌دهندۀ آن شامل سرزمین، جمعیت، حکومت و حاکمیت در درون هر یک از این گفتمان‌ها دارد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که، دولت خصلتی گفتمانی دارد. دولت خصوصیتی دائم و غیرقابل‌تغییر نداشته، در گفتمان‌های گوناگون به شکل‌های گوناگون تفسیر می‌شود. به این ترتیب درنتیجۀ دگرگونی‌های نظری و عملی صورت گرفته در گفتمان پست‌مدرنیسم، دولت در کلیت و در عناصر خود، در مقایسه با گفتمان مدرنیته دچار دگرگونی‌های بسیاری شده است.